Başeğmez bir Düşünce İnsanı/Vedat Günyol

  Vedat Günyol’un 92 yıllık hayatında edebiyata,gençlere,öğrencilere kazandırdıklarının yanı sıra dogmasız,gönüldeş,laik,insancıl ve ilerici kimliğiyle gericiliğe karşı yılmaz bir savaşçı ve insanlara ışıklı yollar gösteren örnek bir bireydi.Bugün, O’nu hümanist bir insan olarak görmemde ailesinin ve büyüklerinin de çok büyük bir rol oynadığını ve O’na rol model olduklarını farkettim.Anlattıklarına göre dedesi eşlerine hocalar tutup,ut,tambur dersleri aldırırmış,öyküler ve masallarla süslü Divan şairlerinden beyitler öğretirmiş onlara.Babası ise okumaya tutkun bir insanmış.1900 yılında kaçarak gittiği ve bir yıl kaldığı Paris’ten dönerken,dönemin Fransız yazarlarının yapıtlarını getirmiş beraberinde.Yani anlayacağınız çok zengin bir kitaplığı varmış babasının.”Eğitimimi,ahlak anlayışımı babama borçluyum.”diyor Günyol.Okul öncesi eğitiminde dedesi,babası,annesi,dayısı ve çok sevdiği anneannesi etkilemiş O’nu.

  İyi insanı;ırkını,yerini,yurdunu,kökünü toprakta aramayan,tam tersine soluk alıp veren,gülen,ağlayan herkesi insandan sayan diye tanımlıyor. “İnsanlıktır,insanlardır ‘iyi insanın,yeri,yurdu,karası,sarısı,beyazıyla insanlar” diye de söylüyor.

  Bu tutumlarından onun insanı merkeze aldığını,din,dil,ırk ve mezhep gözetmeksizin insana insan olarak yaklaştığını anlıyoruz.

Günyol,lise hayatını Saint Benoit Fransız lisesinde tamamlıyor.Sinemaya,kitaplara ve tiyatrolara düşkün bir genç.İki Amerikan sinema şirketine resimlerini yolluyor,niyeti Hollywood’a kapak atmak.Fakat yanıt alamayınca gözlerini Türkiye’deki tiyatrolara çeviriyor.Muhsin Ertuğrul’a tiyatro kadrosuna alınması için mektup yazıyor.Oradan da bir yanıt alamıyor.Ama çok girişken ve kendini geliştiren bir birey.İlerleyen yıllarda Muhsin Ertuğrul,Günyol’dan sahneye koymak üzere bir tiyatro çevirisi bile istiyor.Yani O, hiç pes etmeyerek bizlere örnek oluyor.

  Hukuk mezunu olmasına rağmen Fransızca öğretmenliği ile eleştiri ve denemeler yazarak hayatına devam ediyor.Köy Enstitüsü’ndeki öğrencilere, devlet “Milli Eğitim bütçesinden sana para yok.”demesine rağmen O,en büyük kazancının insanlara bir şeyler öğretmek olduğunu söyleyerek ders vermeye devam ediyor.Bu arada arkadaşlarıyla “Yeni Ufuklar” dergisinde batının en çağdaş denemecilerinin çevirilerini yayınlıyor.Sarte,Russel ve Camus’yü edebiyatımıza kazandırıyorlar.Günyol, aynı zamanda bazı klasikleri de Türkçe’ye kazandırmasıyla anılır.

  Bence dogmatik olmayan,sorgulayan,erdemli,onurlu,her zaman umutlu düşünceleri,yazılarıyla ve en önemlisi insan sevgisiyle Türk Hümanizminin kurulmasında önemli bir rol oynamıştır.Günümüzde bağışlarıyla açılan bir kütüphane ve anısına düzenlenen Vedat Günyol Deneme Ödülü bulunmaktadır.

Yaşam ve sevgi dolu,aydın dil ustası Vedat Günyol’u saygıyla ve sevgiyle anıyorum.